Kaptein
Deur PG Jonker
Die een vreemdheid van die Weermag (diensplig) is dat gewone burgerlikes skielik in ‘n rangstruktuur moet inpas waar iemand wie dalk buite die Weermag laer as hy op die sosiale voedingsketting sou wees, nou bo hom in die bevelstruktuur staan. Dit kan lei tot konflik.
Neem nou maar byvoorbeeld rugby. Diskobolos, Kimberley, lank terug. Een van die dienspligtiges is ‘n vermaarde rugbyspeler. Hy weet wat hy doen, en hy kan dit goed doen. Ook is hy gewoond dat, vanweë sy bewese vaardighede, hy normaalweg ook die aanvoerder is van enige span waarin hy speel.
Maar nou werk ding effens anders mos in die Weermag. Die Kaptein (ek meen nou die ou met die drie sterre op elke skouer) is ook die kaptein van die rugbyspan. Dit beteken nie dat hy noodwendig ook weet wat hy doen nie, maar hy is nogtans die ou met die hoogste rang in die span, en daarom is hy ook die aanvoerder van die span.
Tydens ‘n oefening begin die dienspligtige nou lekker in sy element kom. Hy is in sy gemaksone. Hy oefen sy hart uit. Hy moedig sy spanmaats luidkeëls aan, gee raad waar nodig is, en komplimenteer waar komplimente aan die orde is. Dis sy ding daai, hy is gewoond dit werk so.
Die Kaptein, aan die ander kant, is ewe gewoond dat laer range luister wanneer hy praat, nie terugpraat nie, en oor die algemeen slegs praat wanneer hulle opgeroep word om te praat. Dit is nou in soverre dit sy staande mag lede betref van laer range. Dienspligtiges, daarenteen, figureer nêrens op sy radar nie. Hulle word nie eens mee gepraat anders as om hulle periodiek wit muur toe en terug, of brandkraan toe en terug te jaag nie.
Kaptein begin dus nou redelik gefrustreerd raak met hierdie dienspligte wat nou so half lyk asof hy die span begin oorneem.
So stop Kaptein nou eers die oefening en roep die dienspligtige nader. Dan dring hy by die dienpligtige aan om te weet wie die kaptein is. Dis soos daardie retoriese vrae wat jou laerskool juffrou vir jou vra. Jy weet wat die antwoord is, maar terselfdertyd moet jou gou vinnig probeer uitwerk wat die eintlik doel van die vraag is, juis omdat die antwoord voor-die-hand-liggend is. In hierdie geval was daar natuurlik ook nie veel variasies op die tema nie, en was daar ook net een antwoord:
“Jammer, Kaptein, nee, Kaptein. Kaptein is kaptein, Kaptein.”
PGJ